کورنگ: اعتراض دانشجويان دانشگاه تهران به دیدار رسمی نیکسون، معاون رئیس جمهور وقت آمریکا و از سرگیری روابط ایران و انگليس در 16 آذرماه 1332كه تقريباً 4 ماه پس از كودتاي 28 مردادماه انجام شد، حركت ضداستبدادي و ضداستعماري و در همان جهتي بود كه جنبش دانشجويي دنبال مي‌كرد.
البته شكل‌گيري جنبش‌هاي دانشجويي در ايران به سال‌ها قبل از اين رخداد تاريخي بر مي‌گردد و در واقع مي‌توان گفت همراه با تولد نظام آموزش عالی و دانشگاه‌ها در کشور، جنبش دانشجويي هم به نوعي شکل گرفته است، اما در جريان اتفاق 16 آذرماه كه در آن 3 نفر از دانشجويان به شهادت رسيدند، ماهيت ضداستبدادي و ضداستعماري اين جنبش بيش از پيش آشكار شد و دانشجويان نشان دادند كه نه تنها ساختار سياسي استبدادي و فضاي بسته سياسي و اجتماعي ناشي از آن را بر نمي‌تابند؛ بلكه با هرگونه سلطه و نفوذ بيگانه مخالف هستند.
بر اساس اين، ضداستبدادي بودن، استعمارزدايي و استكبارستيزي از خصوصیات جنبش دانشجويي است كه در طول تاريخ معاصر ايران و در سير تحولات سياسي و اجتماعي، به خوبي نمايان شده است.
البته در كنار اين خصوصيات بايد از ويژگي نقدپذيري و داشتن نگاه انتقادي هم سخن گفت كه در جنبش دانشجويي ديده مي‌شود و در واقع اين ويژگي از جمله نقاط قوت جنبش دانشجويي است.
حضور جدي و تأثيرگذار دانشجويان در انقلاب اسلامي موضوع پوشيده‌اي نيست و رويداد‌هاي مهم تاريخي به خوبي نشان مي‌دهد كه جنبش دانشجويي در ايران همواره نقش خود را ايفا كرده است.
بي‌دليل نيست كه امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري بر جايگاه دانشگاه و دانشجو تأكيد كرده و آن را مبدأ تحولات دانسته‌اند؛ زيرا از مهم‌ترين عوامل پيروزي انقلاب اسلامي حركت‌هاي دانشگاهيان و همين جنبش‌هاي دانشجويي بوده است.
در دوران بعد از انقلاب اسلامي هم همواره شاهد نقش‌آفريني دانشجويان در عرصه‌هاي مختلف بوده‌ايم.
اين حضور، نقش‌آفريني و تأثيرگذاري در عرصه‌هاي مختلف را نشان مي‌دهد كه جنبش دانشجويي ظرفيت مهمي است كه اگر از آن غفلت شود، آسيبب‌هايش نه فقط در سطح دانشگاه؛ بلكه متوجه كل جامعه خواهد شد. از اين رو تلاش براي ايجاد فضاي مناسب براي فعاليت‌هاي دانشجويي در دانشگاه‌ها و تقويت جنبش‌هاي دانشجويي يك ضرورت هميشگي است.
جنبش دانشجویی كه نقش كليدي در پيروزي انقلاب اسلامي داشته، همواره با نظام همراهي كرده است.
اين همراهي در مقاطعي مانند دفاع مقدس، حضور پرشور در جبهه‌ها بوده كه آمار شهداي دانشجو بهترين گواه در اين زمينه است.
در برهه‌هايي هم جنبش دانشجويي به عنوان نيروي نقدكننده وارد عرصه شده كه اتفاقاً با هدف تقويت پايه‌هاي نظام بوده است. هرچند برخي نگاه‌هاي افراطي چنين نقدهايي را بر نتابيده و درصدد مقابله با آن به روش‌هاي گوناگون از جمله محدود كردن فعاليت‌هاي تشكل‌هاي دانشجويي برآمده‌اند، اما بايد پذيرفت كه نقدهاي دانشجويي و حركت تشكل‌هاي دانشجويي در اين راستا نه تنها متناسب با ساختار و خاصيت جنبش دانشجويي است؛ بلكه رشد و پويايي جامعه در گروي طرح چنين نقدهاي سازنده‌اي است.
به هر حال جنبش‌هاي دانشجويي كه به اعتقاد خيلي‌ها در شرايط كنوني دوران بازيابي خود را مي‌گذرانند، از جمله ظرفيت‌هاي مهم جامعه به شمار مي‌رود كه هرچه پوياتر و فعال‌تر باشد و بتواند نقش خود را در تحولات جامعه ايفا كند، موجب رشد جامعه و تعالي نظام خواهد شد./ همدان پیام