تاریخ : 12. آذر 1404 - 12:26   |   کد مطلب: 39107
میراث ناملموس همدان رو به فراموشی، از چاقوسازی تا جاجیم بافی
کارشناس صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی همدان گفت:‌ در حال حاضر بسیاری از هنرهای دستی اصیل که به عنوان میراث ناملوس این سرزمین شناخته می شوند از جمله چاقوسازی و برخی سبک های جاجیم بافی رو به فراموشی و انقراض هستند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی کورنگ ،دیار کهنِ هنر و خلاقیت، سرزمینی که از دل کوهستان‌ها صدای چکشِ عشق بر خاک و چوب و چرم برمی‌خیزد، جایی که دستان هنرمندانش، واژگان لطیف فرهنگ را به زبان رنگ و نقش و فرم ترجمه کرده‌اند.

این سرزمین کهن، از معدود استان‌هایی است که دو شهر جهانی سفال و مبل-منبت، یک شهر ملی منبت گلریز و دو روستای ملی را در آغوش خود جای داده است؛ گواهی روشن بر ژرفای هنر و اصالت این خاک است.

لالجین، شهر جهانی سفال و سرامیک، شهری است که گلِ خاک در دستان سفالگرانش نفَس می‌کَشد و به جانِ فرهنگ ایرانی جان تازه می‌بخشد.

ملایر، با منبت‌کاری‌هایی که روح را از چوب می‌تراشند، جهانی دیگر آفریده و به‌عنوان شهر جهانی منبت مبلمان آوازه یافته است.

در تویسرکان، شهر ملی منبت گلریز، گل‌های چوبی روی ساقه‌ی زمان می‌روید و در روستاهای اشترمل و داویجان، هنرهای کهن با نَفَس زندگی در هم تنیده‌اند که یکی با لطافت منبت گلریز و دیگری با ظرافت مرواربافی چشم هر بیننده ای راخیره می کنند.

اما در پس شور و شکوه این هنرهای زنده، صدای برخی هنرها کم‌رنگ‌تر شده است؛ هنرهایی که روزگاری در کوچه‌های همدان جان داشتند و امروز بوی فراموشی گرفته‌اند، دست‌هایی که زمانی طرح می‌آفریدند، دیگر نیستند و با رفتن هنرمندان‌شان، رموز بعضی از این هنرها نیز در غبار زمان گم شده است.

در همین راستا، گفت‌وگویی با زهرا شیرزادی، کارشناس صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همدان داشتیم که در ادامه آنرا می خوانید.

در حال حاضر چند رشته صنایع دستی در استان همدان فعال است و شاخص‌ترین آن‌ها کدامند؟

شیرزادی: استان همدان در حال حاضر حدود ۸۵ رشته صنایع دستی دارد. در کنار رشته‌های شناخته‌شده و پویای استان مانند نقاشی سفال، گلیم‌بافی، تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی، رودوزی‌های سنتی، خراطی، معرق و صنایع دستی فلزی هنرهای دیگری نیز زنده مانده‌اند.

 کدام یک از هنرهای دستی استان همدان در حال حاضر با خطر نابودی یا کمرنگ شدن مواجه هستند؟

شیرزادی: چندین رشته اصیل در معرض زوال جدی قرار دارند. از جمله آن‌ها می‌توان به چاقوسازی، جاجیم‌بافی، گره‌چینی، دباغی و رنگرزی سنتی اشاره کرد که جزو رشته‌های «درحال منسوخ» دسته‌بندی می‌شوند.

 دلیل اصلی کمرنگ شدن برخی صنایع دستی خاص، مانند نمدمالی و گیوه بافی، چیست؟

شیرزادی: در مورد رشته‌هایی مانند نمدمالی که تنها یک کارگاه در روستای شوند رزن دارد و همچنین گیوه بافی و گیوه دوزی و چلنگری، وضعیت بسیار نگران‌کننده است.

این رشته‌ها یا به دلیل فوت پیشکسوتان، عدم کاربرد امروزی محصول نهایی، یا تغییر سبک زندگی مردم، به صورت از یاد رفته یا منسوخ درآمده‌اند.

بسیاری از این رشته‌ها مورد توجه قرار گرفته‌اند. به عنوان مثال، نمدمالی، گیوه بافی و گیوه دوزی و چلنگری، همگی جزو ۳۳ رشته‌ای هستند که به عنوان میراث ناملموس استان همدان در سطح ملی ثبت شده‌اند.

انتهای خبر/