به گزارش پایگاه خبری تحلیلی کورنگ ،در کوچه‌پس‌کوچه‌های برخی شهرها از جمله شهر کبودراهنگ صحنه‌ای آشنا تکرار می‌شود: پیاده‌روهایی که توسط اجناس مغازه‌داران، مصالح ساختمانی، اداوات کشاورزی و حتی وسایل نقلیه اصناف اشغال شده‌اند. این پدیده، که به عنوان «سد معبر» شناخته می‌شود، نه تنها راه رفتن را سخت می‌کند، بلکه لایه‌های عمیق‌تری از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی را به همراه دارد. اما چرا این مسئله تا این حد فراگیر شده و چه پیامدهایی دارد؟
شهرسازی: وقتی پیاده‌روها به انبار تبدیل می‌شوند، تصور کنید در یک خیابان پررفت‌وآمد، ناگهان مجبور شوید از وسط جاده عبور کنید چون پیاده‌رو پر از کارتن‌های میوه یا ادوات کشاورزی است. از دیدگاه شهرسازی، این دقیقاً همان چیزی است که جریان طبیعی شهر را به هم می‌ریزد. شهرها باید مانند یک سیستم زنده عمل کنند، جایی که فضاهای عمومی برای حرکت آسان طراحی شده‌اند. اما سد معبر، این تعادل را برهم می‌زند و منجر به ترافیک بیشتر، تصادفات و حتی کاهش کیفیت زندگی می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که در کلان‌شهرهای ایران، این پدیده می‌تواند زمان سفرهای روزانه را تا ۲۰ درصد افزایش دهد. معابر عمومی، محلی تلقی می‌شود که متعلق به عموم شهروندان و اولویت بهره‌برداری از آنها با عابران است و آن محلی برای کسب منافع سوداگرانه تجاری شمرده نمی‌شود.
جامعه‌شناسی: سد معبر فقط یک مسئله فیزیکی نیست؛ آن نمادی از تضادهای اجتماعی شمرده می‌شود. از منظر جامعه‌شناسان، فضاهای عمومی مانند پیاده‌روها باید مکان‌هایی برای تعامل برابر باشند، اما وقتی اصناف آنها را اشغال می‌کنند، گروه‌های آسیب‌پذیر مانند سالمندان، معلولان یا مادران با کالسکه، کنار گذاشته می‌شوند. این امر حس تعلق به شهر را کاهش می‌دهد و تنش‌های روزمره ایجاد می‌کند، مانند درگیری بین عابران عصبانی و مغازه‌داران. جامعه‌شناسان این را به عنوان «مصادره فضا توسط قدرتمندان» توصیف می‌کنند، که چرخه نابرابری را تقویت می‌کند. حتی در دوران کرونا، اشغال پیاده‌روها فاصله اجتماعی را غیرممکن و سلامت عمومی را تهدید کرد.
جرم‌شناسی: افزایش خطر در سایه شلوغی! شاید تعجب کنید، اما سد معبر می‌تواند جرایم را افزایش دهد. طبق نظریه «پنجره‌های شکست» در علم جرم شناسی، اختلالات کوچک مانند اشغال پیاده‌روها، سیگنالی برای جرایم بزرگ‌تر است. در فضاهای شلوغ و بدون دید، فرصت برای دزدی، آزار خیابانی یا حتی فروش کالاهای غیرقانونی بیشتر می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که در چنین مناطقی، نرخ جرایم تا ۳۰ درصد بالاتر است. در مطالعات نوین علم جرم شناسی رویکرد جدیدی تحت عنوان «پیشگیری از جرم به وسیله طراحی محیطی» مطرح شده است که در راستای کنترل وقوع جرایم تاکید بر موارد مختلف محیط شهری نظیر سطح نظارت، میزان روشنایی، میزان رویت‌پذیری مکان‌ها در شهر، نوع فعالیت‌ها و انباشت زباله و نخاله دارند و انحراف شهر و ضعف ساختار شهری در موارد فوق را از عوامل مهم ارتکاب جرم می‌دانند که موضوع سد معبر به ویژه در امر رویت‌پذیری، سطح نظارت بر نقاط شهری و تردد امن در معابر از مصادیق مهمی تلقی می‌شود که باید از دایره محیطی شهر حذف گردد.
حقوقی: بند ۲ ماده ۵۵ قانون شهرداری و تبصره ذیل آن، هرگونه سد معابر عمومي و اشغال پياده روها و استفاده غير مجاز آنها را براي كسب، سكني يا هر عنوان ديگري ممنوع اعلام و شهرداری را مکلف نموده است تا از آن جلوگيري و در رفع موانع موجود و آزاد نمودن معابر و اماكن به وسيله مأمورين خود راساً اقدام كند. بنابراین، سد معبر از دیدگاه حقوقی و قانونی نیز به صورت مطلق ممنوع تلقی می‌شود و از جمله وظایف اولیه و اساسی قانونی شهرداری‌ها رفع سد معابر است.
نتیجه‌گیری: امروزه هر شهری از جمله کبودرآهنگ نیازمند اجرای جدی و بدون اغماض قانون در امر سد معبر است و این پدیده اجتماعی از دیدگاه‌های مختلف در علوم انسانی به عنوان امری نامطلوب قلمداد می‌شود. به همین جهت، دادستانی کبودرآهنگ به صورت جدی مکلف نمودن نهادهای ذیربط را به پاکسازی معابر از مشاغل مزاحم شهروندان و بازگرداندن پیاده‌روها به مردم را در دستور کار خود دارد. این موضوع نیازمند همراهی افکار عمومی و همکاری اصناف به منظور احیای حقوق عامه و رفع معضلات شهری، اجتماعی، اقتصادی و جرم‌شناختی ناشی از آن تلقی می‌گردد. بدین ترتیب، در اجرای قوانین و مقررات اغماضی در کار نبوده و با اشخاصی که قصد نقض حقوق اساسی شهروندان و ارتکاب رفتار خلاف قانون دارند، برخورد متناسب بازدانده خواهد شد.
معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان کبودراهنگ
انتهای خبر/وحید رستمی