تاریخ : 21. مهر 1404 - 10:19   |   کد مطلب: 38834
خشکسالی همدان در دهه‌های گذشته شدیدتر بود
برخلاف تصور عمومی، بررسی داده‌های آماری نشان می‌دهد میزان بارش سال آبی گذشته در هیچ‌یک از ایستگاه‌های شاخص استان همدان بی‌سابقه نبوده و در دهه‌های گذشته موارد متعددی از خشکسالی‌های شدیدتر ثبت شده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی کورنگ ،مدیرکل هواشناسی استان همدان گفت: سال آبی ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۴ در شرایطی به پایان رسید که بیشتر استان‌های کشور با چالش جدی در تأمین آب مواجه بودند.

کاهش ۳۹درصدی بارش نسبت به میانگین بلندمدت، سطح ذخایر سدهای کشور را به حداقل رسانده و بخش کشاورزی را با مشکلات گسترده‌ای روبه‌رو کرد.
 
مهدی رضائی اظهار کرد: کاهش بارش‌ها همراه با افزایش بیش از یک درجه‌ای دما نسبت به میانگین بلندمدت، سبب شد پدیده خشکسالی به مرحله‌ای بحرانی و فراگیر برسد؛ به‌گونه‌ای که حدود ۹۷ درصد مساحت کشور و بیش از ۹۰ درصد جمعیت را درگیر کرده است. در برخی استان‌ها حتی تأمین آب شرب نیز با محدودیت‌هایی روبه‌رو شد و استان همدان نیز از این قاعده مستثنی نبود.
 
 بررسی بارش ها در ایستگاه‌های شاخص استان 
 
مدیرکل هواشناسی استان همدان با اشاره به وضعیت بارش در استان گفت: بارش پهنه‌ای همدان در سال آبی گذشته به ۲۶۴ میلی‌متر رسید که نسبت به میانگین بلندمدت خود ۷۷ میلی‌متر، معادل ۲۲ درصد، کاهش نشان می‌دهد. این کمبود بارش در سال‌های اخیر فشار مضاعفی بر منابع آبی وارد کرده و استمرار خشکسالی را به‌دنبال داشته است.
 
رضائی تصریح کرد: پرسشی که در فضای عمومی و شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود این است که آیا این میزان کم‌بارشی در تاریخ استان بی‌سابقه بوده است یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش، داده‌های آماری 4 ایستگاه شاخص همدان (فرودگاه)، ملایر، نوژه (کبودراهنگ) و تویسرکان بررسی شده است.
 
وی گفت: در ایستگاه فرودگاه همدان، بارش سال آبی گذشته ۱۹۱ میلی‌متر ثبت شده است. اگرچه این عدد کمتر از میانگین بلندمدت ایستگاه است، اما در سال آبی ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۸ بارش به ۱۷۰ میلی‌متر رسیده بود و در بیست سال اخیر نیز 4 بار میزان بارش سالانه کمتر از ۱۹۰ میلی‌متر بوده است؛ بنابراین نمی‌توان سال گذشته را رکورددار خشکی دانست.
 
مدیرکل هواشناسی استان همدان افزود: ایستگاه ملایر نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد. این ایستگاه سال آبی گذشته را با ۲۲۲ میلی‌متر بارش به پایان رساند؛ در حالی‌که در سال آبی ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۸ تنها ۱۴۳ میلی‌متر بارش داشته است. بررسی آمار ۲۰ سال گذشته هم نشان می‌دهد که در 2نوبت بارش سالانه ملایر برابر یا کمتر از ۲۲۲ میلی‌متر بوده است.
 
رضائی بیان کرد: در ایستگاه نوژه کبودراهنگ که قدیمی‌ترین ایستگاه هواشناسی استان محسوب می‌شود، حداقل بارش ثبت‌شده مربوط به سال آبی ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۳ با ۱۰۴ میلی‌متر است. همچنین در 3دهه اخیر در شش سال مختلف میزان بارش این ایستگاه کمتر از ۲۰۰ میلی‌متر بوده، بنابراین بارش ۲۰۲ میلی‌متری سال گذشته در محدوده‌ای عادی از نوسانات اقلیمی قرار دارد.
 
وی گفت: در ایستگاه تویسرکان نیز بارش سال آبی گذشته ۳۱۱ میلی‌متر به ثبت رسیده است. بررسی آمار ۳۵ سال گذشته این ایستگاه نشان می‌دهد در 7سال میزان بارش کمتر از ۳۱۱ میلی‌متر بوده و کمترین مقدار آن در سال آبی ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۰ با ۲۰۹ میلی‌متر رخ داده است.
 
مدیرکل هواشناسی استان همدان خاطرنشان کرد: مقایسه این داده‌ها نشان می‌دهد کم‌بارشی سال آبی گذشته در هیچ‌یک از ایستگاه‌های مورد بررسی بی‌سابقه نبوده است. در سایر شهرستان‌های استان نیز وضعیت مشابهی مشاهده می‌شود و در سال‌های گذشته نمونه‌های متعددی از دوره‌های خشک‌تر وجود داشته است.
 
رضائی تأکید کرد: در عین حال نباید از واقعیت تداوم کم‌بارشی در سال‌های اخیر غافل شد. کاهش بارندگی همراه با افزایش دما و مصرف بی‌رویه آب، فشار بی‌سابقه‌ای بر منابع آبی کشور وارد کرده و مدیریت آن نیازمند برنامه‌ریزی جامع و آینده‌نگر است.
 
وی گفت: برای مقابله مؤثر با بحران کم‌آبی باید اقداماتی همچون اصلاح الگوی کشت، کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی، مدیریت مصرف، و تدوین سیاست‌های هماهنگ و بلندمدت برای سازگاری با کم‌آبی در دستور کار قرار گیرد.